ZIELONY PROPOLIS z Brazylii

jego właściwości i zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym i w produkcji suplementów diety

 

Zielony propolis z Brazylii szybko stał się bardzo popularny wśród producentów farmaceutyków i suplementów diety. Nie jest to raczej chwilowa moda, lecz trend o solidnych podstawach, bo surowiec ten zawdzięcza swoją popularność udowodnionym laboratoryjnie właściwościom leczniczym.

Czym jest zielony propolis i które z jego właściwości sprawiają, że jest tak atrakcyjnym składnikiem wspomnianych produktów?

 

Co to jest zielony propolis?

Zielony propolis to odmiana propolisu, która jest produkowana przez pszczoły przy użyciu żywicy Baccharis dracunculifolia, czyli gatunku rośliny rosnącej w lasach tropikalnych Brazylii. Ta żywica sprawia, że surowiec ma charakterystyczny zielonkawy kolor, bardzo intensywny swoisty zapach i ostry – po dłuższym żuciu nawet piekący – smak. Ponadto posiada liczne właściwości, które przeanalizujemy w dalszej części artykułu.

Zacznijmy jednak od definicji samego propolisu. Propolis (kit pszczeli) to produkt pszczeli, będący bogatą mieszaniną żywicznych związków organicznych zbieranych przez pszczoły z kory, pędówi pąków niektórych roślin oraz wosku, będącego produktem organizmu pszczoły.  Stanowi znany składnik farmaceutyków i suplementów diety  ceniony ze względu na swoje wyjątkowe właściwości, wśród których można wymienić działanie przeciwbakteryjne, przeciwutleniające, przeciwnowotworowe i przeciwzapalne.

Propolis ma złożony skład chemiczny, który może znacznie się różnić w zależności od czynników, jakie oddziaływały na pszczoły w czasie sezonu. Wśród tych czynników najważniejszy jest oczywiście skład gatunkowy roślinności dostępnej dla pszczół w danej okolicy.

Zielony propolis, ze względu na swoje specyficzne pochodzenie, jest nie tylko łatwo rozpoznawalny, ale posiada również szczególny skład chemiczny, wyróżniający się między innymi dużą zawartością polifenoli.

Wśród składników typowych dla zielonego propolisu należy zwłaszcza wymienić: artepilinę C, kwas p-kumarowy, kwas kawowy i kemferol.

Składniki te sprawiają, że zielony propolis stał się niezwykle cenionym i poszukiwanymi na rynku surowcem leczniczym.

Propolis brazylijski znany jest również z czystości chemicznej. Nie wykrywa się w nim skażen pestycydami ani pozostałości leków weterynaryjnych. Wynika to z tego, że w Brazylii hoduje się inną odmianę pszczół niż w Europie tzw. pszczoły afrykanizowane, które są dużo bardziej odporne na choroby i w związku z tym nie ma potrzeby leczenia farmakologicznego.

 

Baccharis dracunculifolia

Jakie są właściwości zielonego propolisu?

Badania naukowe, których ilość na temat propolisu w ogóle – a w szczególności na temat zielonego propolisu – znacznie wzrosła w ostatnich latach, potwierdzają następujące działanie:

• przeciwbakteryjnie i przeciwdrobnoustrojowe – między innymi wobec takich gatunków bakterii, takich jak Staphylococcus aureus, Streptococcus mutans i Kocuria rhizophila, oraz grzybów Candida;
• zapobiega schorzeniom jamy ustnej – zielony propolis jest w stanie zapobiec ubytkom związanym z obecnością w jamie ustnej bakterii Streptococcus mutans, stanowiących jeden z czynników powstawania próchnicy.
• wykazuje działanie przeciwzapalne i immunomodulujące;
• przyspiesza gojenie ran i wrzodów;
• wykorzystywany jest jako składnik leków zmniejszających obrzęk i przekrwienie błony śluzowej – syropów i tabletek musujących na przeziębienie, kaszel czy grypę, w których składzie często pojawia się także miód.
• wspiera aktywność mózgu – flawonoidy obecne w zielonym propolisie chronią przed uszkodzeniem oksydacyjnym poprzez wychwytywanie wolnych rodników oraz wykazują zdolności neuroprotekcyjne przeciwko niedokrwiennemu uszkodzeniu neuronów i śmierci komórek;
• badania – zarówno in vitro, jak i in vivo – potwierdzają korzyści z jego stosowania w zapobieganiu uszkodzeniu siatkówki. Wiąże się to z neuroprotekcyjnym działaniem brazylijskiego propolisu, które jest w stanie hamować procesy stresu oksydacyjnego.
• udowodniono, że chroni komórki nerwowe przed ich uszkodzeniem, zapewniając skuteczną, komplementarną terapię przeciwnowotworową oraz działanie chemoprewencyjne.
• przeciwnowotworowe – przeciwdziała między innymi rakowi krtani i prostaty;
• znajduje zastosowanie w lekach stosowanych przy powikłaniach cukrzycowych.
• stosowanie zielonego propolisu przynosi korzyści w leczeniu zaburzeń krążenia i chorób serca.

 

Zielony propolis w leczeniu nowotworów

Składniki propolisu, które wpływają na zahamowanie inicjacji i progresji onkogenezy to przede wszystkim: ester kwasu kawowego (CAPE), artepilina C, chryzyna, galangina i kardanol, których molekularne podstawy działania opierają się w znacznej mierze na indukcji programowanej śmierci komórek rakowych (apoptozy).

Propolis działa na dwa główne szlaki sygnalizacyjne odpowiadające za apoptozę. W szlaku zewnętrznym, białka z rodziny TNF, takie jak TRAIL, aktywują odpowiednie receptory na powierzchni komórki, prowadząc do inicjacji apoptozy. W szlaku mitochondrialnym, różne białka pro- i antyapoptotyczne kontrolują przepuszczalność błony mitochondrialnej, co decyduje o uwolnieniu cytochromu c i formacji apoptosomu. Te dwa szlaki zbiegają się w aktywacji kaspaz, enzymów katalizujących degradację kluczowych białek komórki.

Propolis wykazuje zdolność do aktywacji obu tych szlaków przez różne mechanizmy, takie jak modulacja ekspresji białek i enzymów. Ostatecznie, prowadzi to do zwiększenia aktywności kaspazy 3, jednej z głównych kaspaz wykonawczych. Co więcej, propolis hamuje angiogenezę i ekspresję pewnych metaloproteinaz, co z kolei wpływa na ekspansję i migrację komórek nowotworowych.

Rak pęcherza moczowego

Propolis działa na mechanizmy apoptozy oraz dodatkowo obniża zdolności migracyjne komórek rakowych, co stanowi dodatkowy mechanizm antynowotworowy.

Rak gruczołu krokowego

Propolis, zwłaszcza artepilina C obecna w zielonym propolisie, działa synergicznie z chemioterapią i radioterapią, co otwiera drogę dla terapii adjuwantowych, zwłaszcza dla pacjentów z formami raka opornymi na terapie standardowe.

Rak nerki

Ograniczone badania wykazują z wykorzystaniem artepiliny C, że propolis wykazuje działanie antynowotworowe na komórki raka nerkowego, co stanowi obiecujący kierunek dalszych badań.

Zielony propolis: znaczenie dla przemysłu farmaceutycznego

Dzięki swojej długiej historii w medycynie tradycyjnej propolis, a w szczególności zielony propolis, już od dziesięcioleci znajduje się w składzie licznych farmaceutyków i suplementów diety.

Zielony propolis to również odpowiedź na preferencje i potrzeby konsumentów, którzy kładą obecnie duży nacisk na zdrowie i dobre samopoczucie, szukając naturalnych środków leczniczych oraz preparatów na zwiększenie odporności.

Z dostępnych publicznie badań rynku wynika, że:

• w latach 2016 – 2021 w Europie pojawiło się 271 produktów zawierających zielony propolis, skierowanych do wszystkich grup wiekowych;
• obserwuje się szybki wzrost liczby tego typu produktów na rynku: podczas gdy w 2018 roku wprowadzono ich 29, w roku 2020 ­– już 41.

Wzrost rynku witamin i suplementów diety jest niekwestionowany. Aby tworzyć bardziej innowacyjne produkty, które są zgodne z aktualnymi oczekiwaniami konsumentów, sektor zwrócił ostatnio w szczególności uwagę na propolis w tym zielony propolis.

 

Źródła:

Kazuo Shimizu, Hitoshi Ashida, Yukinaga Matsuura i Kazuki Kanazawa Antioxidative bioavailability of artepillin C in Brazilian propolis, Archives of Biochemistry and Biophysics, 2004

Cheung KW, Sze DM, Chan WK, Deng RX, Tu W, Chan GC. Brazilian green propolis and its constituent, Artepillin C inhibits allogeneic activated human CD4 T cells expansion and activation. J Ethnopharmacol. 2011

Szliszka E, Zydowicz G, Janoszka B, Dobosz C, Kowalczyk-Ziomek G, Krol W. Ethanolic extract of Brazilian green propolis sensitizes prostate cancer cells to TRAIL-induced apoptosis. Int J Oncol. 2011

Afsharpour F, Javadi M, Hashemipour S, Koushan Y, Haghighian HK. Propolis supplementation improves glycemic and antioxidant status in patients with type 2 diabetes: A randomized, double-blind, placebo-controlled study. Complement Ther Med. 2019

Inokuchi Y, Shimazawa M, Nakajima Y, Suemori S, Mishima S, Hara H. Brazilian green propolis protects against retinal damage in vitro and in vivo. Evid Based Complement Alternat Med. 2006

Chiu HF, Han YC, Shen YC, Golovinskaia O, Venkatakrishnan K, Wang CK. Chemopreventive and Chemotherapeutic Effect of Propolis and Its Constituents: A Mini-review. J Cancer Prev. 2020

Yuan W, Chang H, Liu X, Wang S, Liu H, Xuan H. Brazilian Green Propolis Inhibits Ox-LDL-Stimulated Oxidative Stress in Human Umbilical Vein Endothelial Cells Partly through PI3K/Akt/mTOR-Mediated Nrf2/HO-1 Pathway. Evid Based Complement Alternat Med. 2019

Zapraszamy do obejrzenia nagrania: